کتاب دانش نفت به بررسی یکی از کاربردهای مهم نفت در حفظ محیط زیست و توسعه مناطق خشک پرداخته است: استفاده از مالچ نفتی برای تثبیت شن‌های روان و کنترل فرسایش بادی. در این روش، بقایای نفتی یا مالچ قیری با پاشش سطحی روی خاک موجب تشکیل لایه‌ای نازک اما مقاوم می‌شوند که از حرکت شن توسط باد جلوگیری می‌کند، رطوبت خاک را حفظ می‌کند و در برخی موارد شرایط را برای جوانه‌زنی بذرهای مقاوم نیز فراهم می‌سازد. این روش به‌ویژه در مناطق بیابانی و اطراف تأسیسات نفتی، جاده‌ها و خطوط لوله بسیار کاربرد دارد و به عنوان راهکاری کم‌هزینه و سریع‌الاجرا شناخته می‌شود. در عین حال، تأکید شده که باید اثرات زیست‌محیطی آن نیز مورد توجه قرار گیرد.

این مطالعه که در شرایط زمین‌های خشک و بدون آبیاری انجام شده، به بررسی اثر مالچ نفتی کشاورزی به عنوان لایه محافظ بر روی بذرهای کاشته‌شده پرداخته است. نتایج نشان داد که مالچ نفتی با کاهش تبخیر سطحی موجب حفظ رطوبت خاک شده و سرعت جوانه‌زنی و درصد سبز شدن بذرها را افزایش می‌دهد. همچنین رشد و توسعه گیاهان در نمونه‌هایی که مالچ اعمال شده بود، بهتر از نمونه‌های کنترل (بدون مالچ) بود. این روش می‌تواند در کاهش نیاز به آبیاری در مناطق خشک مؤثر واقع شود، هرچند نیاز به بررسی‌های بیشتر در مورد اثرات زیست‌محیطی و بلندمدت آن ضروری است.

فرسایش بادی یکی از پیامدهای بیابان‌زایی است و از جمله فرآیندهای طبیعی است که عمدتاً در شرایط خشک و سرعت باد بالا رخ می‌دهد. استفاده از مالچ‌های نفتی یکی از روش‌های رایج برای تثبیت تپه‌های شنی است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثرات کوتاه‌مدت مالچ نفتی بر ویژگی‌های پوشش گیاهی (یعنی پوشش و تنوع) و امتیاز وضعیت مرتع (RCS) با استفاده از رویکردهای بوم‌شناختی و سنجش از دور تلفیقی در مناطق خشک جنوب غربی ایران است. یک بررسی پوشش گیاهی در سال ۲۰۱۹ در منطقه مالچ‌پاشی شده با نفت و منطقه شاهد انجام شد و شاخص پوشش گیاهی سنجش از دور (MSAVI) برای سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۹ محاسبه شد. نتایج نشان می‌دهد که یک سال پس از تیمار، در مقایسه با منطقه شاهد، پوشش گیاهی (۳۰ ± ۱۷.۱۱ در مقابل ۱۷ ± ۵.۴۴ درصد) و لاشبرگ (۴.۶ ± ۲.۱۸ در مقابل ۰.۹۴ ± ۱.۵۵ درصد) در منطقه مالچ‌پاشی شده با نفت به طور قابل توجهی افزایش یافت، در حالی که خاک لخت (۶۵.۲۰ ± ۱۷.۳۴ در مقابل ۸۲.۳۱ ± ۵.۸۴ درصد) کاهش یافت. علاوه بر این، شاخص‌های تنوع (یکنواختی گونه‌ای، شاخص‌های شانون و سیمپسون) با اعمال مالچ نفتی (به ترتیب ۸۸٪، ۶۳٪ و ۷۱٪) کاهش یافتند. امتیاز وضعیت مراتع در منطقه مالچ‌پاشی شده با نفت به طور قابل توجهی بالاتر از منطقه شاهد بود (۲۲ ± ۱.۸۶ در مقابل ۱۲ ± ۰.۸۸؛ P < ۰.۰۰۱). مقایسه MSAVI بین سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۹ نشان داد که پوشش گیاهی ۴۴.۸ درصد افزایش یافته است. بر اساس نتایج، می‌توان پیشنهاد کرد که کاشت گونه‌های بومی خوشخوراک در منطقه مالچ‌پاشی شده با نفت و حذف چرای دام احتمالاً مزایای تیمار مالچ‌پاشی شده با نفت را افزایش داده و منجر به امتیاز بهتر وضعیت مراتع خواهد شد.